Op de fiets naar het werk, ook als je wat verder weg woont. Goed voor het milieu en goed voor je eigen conditie, wie wil dat nu niet? Ik woon in Gemert en werk al zo’n 30 jaar in Eindhoven, voornamelijk op de Hightech Campus. Per auto een route van zo’n 28 km, met dagelijks de nodige en in de loop der jaren vooral ook toegenomen files. De fiets, zelfs een e-bike, vind ik geen alternatief. Daarvoor duurt zo’n rit te lang, 1 uur enkele reis vind ik het maximum. Met een speed-pedelec mag je 45 km/h maar gemiddeld haal je dat natuurlijk niet. Maar zelfs als je vanwege allerlei drukte en stoplichten een gemiddelde snelheid van ‘slechts’ 30 km/h haalt, dan komt het doel van 1 uur enkele reis binnen bereik. Dus leek het mij de moeite waard om te onderzoeken of een speed-pedelec voor mij een goed alternatief zou kunnen zijn.
Speed-pedelecs zijn fietsen met elektrische trapondersteuning, net als e-bikes. Voor speed-pedelecs geldt een maximum snelheid van 45 km/h, dit in tegenstelling tot de maximum snelheid van 25 km/h voor e-bikes. Om dit mogelijk te maken hebben speed-pedelecs een aantal aanpassingen t.o.v. een e-bike; een zwaardere elektromotor, een groter bereik van de ‘versnellingsbak’ en ook niet onbelangrijk, betere remmen. Vanwege de snelheid valt de speed-pedelec onder de bromfietswet. Dat betekent bijvoorbeeld dat je minimaal 16 jaar oud moet zijn, dat je een (brommer-)rijbewijs moet hebben, dat een zijspiegel en het dragen van een helm verplicht zijn, en dat de speed-pedelec RDW geregistreerd (geel nummerplaatje) en WA-verzekerd moet zijn. Maar ook dat je je moet houden aan de verkeersregels voor bromfietsen. Zo moet je binnen de bebouwde kom op de hoofdrijbaan, tenzij er een verplicht bromfietspad is. En daar mag je maximaal 30 km/h rijden om het verschil met de gewone fietsers niet te groot te maken. Rijden op hoofdrijbaan betekent dat je je moet houden aan de verkeersregels voor het wegverkeer, dat je niet rechts mag inhalen en ook dat je niet mag voorsorteren op de fietsstrook met doorgetrokken streep aan de rechterkant van de rijbaan.
Speed-pedelecs zijn er in vele soorten en maten. De eerste die ik mocht uitproberen was de Gazelle Cityzen Speed (adviesprijs 3199 Euro, speed e-bike van het jaar 2016). Net als de meeste speed-pedelecs heeft de Gazelle een Bosch Performance (350 W, 60 Nm) middenmotor en een Bosch 500 Wh PowerPack accu. Verder is de Gazelle uitgevoerd met een derailleurversnelling, met schijfremmen en met een schokdemper in de stuuras. Een prachtige speed-pedelec met een vormgeving die uitstraalt waarvoor ie bedoeld is; SPEED! Het eerste dat opvalt is dat de zij-standaard automatisch inklapt, ook verplicht vanwege de bromfietswetgeving. Een eerste ritje op zo’n speed-pedelec is indrukwekkend. Het acceleratievermogen is ongekend, je zit binnen no-time op de 45 km/h. En da’s binnen de bebouwde kom best wel hard, zeker als je over de kasseien rijdt. Maar goed dat een helm verplicht is en dat de remmen goed werken. De bediening van de electromotor is intuitief. Via het Bosch Intuvia display kun je schakelen tussen 5 ondersteuningsstanden; “Off, Eco, Tour, Sport en Turbo”. Hoe hoger je inzet, des te meer batterijverbruik dat uiteraard kost. Ondanks dat de speed-pedelec er erg degelijk uitziet, vond ik dat de fiets tijdens het ritje over de kasseien best wel lawaai maakte. Verder vraag ik me af hoe slijtgevoelig een derailleurversnelling is. Want er komen door de electromotor best wel grote krachten op de ketting en tandwielen, zeker als je met maximale ondersteuning vanuit stilstand wilt wegrijden.
De tweede speed-pedelec die ik mocht proberen was een Riese & Müller Cruiser NuVinci HS 2017 (adviesprijs 3429 Euro). Ook deze speed-pedelec heeft een Bosch Performance motor en een 500 Wh accu. In plaats van een derailleur heeft de R&M een NuVinci N380 traploos instelbare naafversnelling, met als bijkomend voordeel geen rammelende ketting, maar als nadeel een iets lager rendament. Verder heeft de R&M hydrolische velgremmen, vering in zowel de voorvork als in de zadelpen plus een lederen zadel en lederen handvaten. Dat alles maakt fietsen met de R&M erg plezierig. Ook rijden over de kasseien is met de R&M een genot. Al met al duidelijk een kwaliteitsstapje hoger dan de Gazelle. Mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar deze R&M.
Om te kunnen beoordelen of dit ook de oplossing zou kunnen zijn voor mijn woon-werk verkeer behoefte is een proefritje rond de winkel uiteraard onvoldoende. De investering is immers best wel hoog. Ik wilde ik deze speed-pedelec graag uitproberen op een langer en representatief parcour. Da’s niet zo vanzelfsprekend, want bij de meeste fietsenwinkels die ik benaderde is de winkelvoorraad ook de verkoopvoorraad. Zo helaas ook bij fietsenwinkel.nl, ondanks dat die zelfs reclame maakt met 100 dagen bedenktijd. Gelukkig denken ze daar bij John Vermeulen fietsplezier in Uden heel anders over. Daar hebben ze wel een demomodel beschikbaar die je kunt reserveren voor een lange-afstandsproefrit. Fietsenwinkels met service, gelukkig bestaan ze nog.
Het demomodel betreft een Riese & Müller Blue Label Cruiser NuVinci HS. Deze 2016 versie verschilt in 2 belangrijke opzichten van de beoogde 2017 versie. Zo is het type NuVinci traploze naafversnelling een N360 (en geen N380). De N360 heeft een kleinere overbrengingsverhouding waardoor je bij eenzelfde snelheid met de trappers meer omwentellingen moet maken en in de praktijk daardoor geen 45 km/h haalt, ik kwam niet hoger dan 33 km/h. Verder is de accu een 400 Wh versie (en geen 500 Wh). Dat betekent dat de actieradius aanmerkelijk korter is. Desondanks is deze R&M demofiets uitstekend geschikt om het speed-pedelec gevoel te ervaren.
Tijdens mijn proefrit (op volle snelheid) bleek de actieradius van de batterij slechts 30 km. En dat was een forse tegenvaller. De folder suggereert immers een typische actieradius van 68 km en een maximale actieradius van 107 km, maar dat geldt kennelijk niet op maximale snelheid. Voor mij betekent dit dat ik mijn afstand enkele reis net wel/niet zou kunnen halen op 1 batterijlading en ook dat ik op het werk zou moeten bijladen voor de terugweg, niet erg praktisch. Uiteraard biedt de 500Wh accu 25% meer actieradius, maar dat voordeel wordt weer teniet gedaan door een groter verbruik omdat ik met de N380 naafversnelling in plaats van nu 33 km/h straks 45 km/h wil gaan rijden en dus meer luchtweerstand en wegwrijving ondervind. Verder moet je rekening houden met een groter stroomverbruik als je minder ideale weersomstandigheden of meer start/stop momenten hebt. Tenslotte ‘slijten’ accu’s ook, zo’n 10% per jaar. Een mogelijke work-around zou een dubbele accu zijn, het Bosch systeem ondersteunt dat. Maar de prijs voor een losse accu is niet mals, zo’n 850 Euro.
Al met al heb ik besloten om voorlopig geen speed-pedelec aan te schaffen, met name vanwege de beperkingen van de accu. Maar de ontwikkelingen op accu gebied staan gelukkig niet stil. Ik verwacht zeker dat dit probleem slechts tijdelijk is en dat het accuvermogen in de komende jaren nog zal verder toenemen. Zodra er accu’s van >1200 Wh beschikbaar komen wordt een speed-pedelec ook voor mij een serieus alternatief voor de auto. Tot die tijd nog maar even achter aansluiten in de file :-(.
P.s. wie wil inschatten wat de actieradius van een speed-pedelec is onder zijn specifieke gebruiksomstandigheden kan gebruik maken van de handige Bosch Actieradius Calculator web-app. In mijn geval bleek ie mijn experiment te bevestigen.
